Page 8 - Biologia na czasie 1. Podręcznik

Rozdział 1. Badania przyrodnicze

Samouczek
Średnia arytmetyczna – prosta analiza statystyczna w badaniach biologicznych

W trakcie badań biologicznych dla każdej próby wykonuje się wiele powtórzeń. Ich wyniki nie są identyczne,
dlatego należy poprawnie je zinterpretować. W tym celu wykonuje się analizy statystyczne. Jedną z podsta-
wowych analiz statystycznych jest obliczanie średniej arytmetycznej, czyli zsumowanie wyników, a następnie
podzielenie uzyskanej sumy przez liczbę wyników. Poniżej przedstawiono przykład obliczania średniej
arytmetycznej.
suma wyników
średnia arytmetyczna =
liczba wyników

Przykładowa obserwacja
W tabeli zestawiono wyniki uzyskane w pewnym doświadczeniu biologicznym.

Nr pomiaru Próba 1 Próba 2 Próba 3
1. 27,5 15,3 25,4
2. 32,0 17,8 23,9
3. 24,5 28,0 22,0
4. 36,1 20,2 26,5
5. 33,1 16,7 26,3
6. 28,4 17,4 21,1

Aby określić, w której próbie uzyskano najwyższe wyniki, a w której – najniższe oraz porównać je ze sobą,
należy dla każdej próby obliczyć średnią arytmetyczną.

Krok 1 Krok 3
Oblicz sumę wyników w każdej próbie. Dzięki analizie wartości średnich arytmetycznych
możemy dostrzec różnice w poszczególnych pró-
Próba 1: bach. Najwyższe wyniki uzyskano w próbie 1, a naj-
27,5 + 32,0 + 24,5 + 36,1 + 33,1 + 28,4 = 181,6 niższe – w próbie 2. Wyniki te można również przed-
Próba 2: stawić graficznie, np. w postaci wykresu słupkowego.
15,3 + 17,8 + 28,0 + 20,2 + 16,7 + 17,4 = 115,4 Umożliwi to wizualne porównanie różnic między
Próba 3: poszczególnymi próbami.
25,4 + 23,9 + 22,0 + 26,5 + 26,3 + 21,1 = 145,3
średnie wartości wyników uzyskanych
Krok 2 w poszczególnych próbach
Podziel uzyskany wynik sumowania przez liczbę 35
wyników w danej próbie. 30
W podanym przykładzie w każdej próbie było sześć 25
pomiarów, więc uzyskane sumy należy podzielić 20
przez 6. 15
10
Próba 1: 181,6 : 6 = 30,3
5
Próba 2: 115,4 : 6 = 19,2
0
Próba 3: 145,3 : 6 = 24,2 próba 1 próba 2 próba 3

8